Jak dbać o automatyczną skrzynię biegów, cz. I. Prawidłowe serwisowanie kluczem do długowieczności przekładni

Automatyczna skrzynia biegów to zło? Nic z tych rzeczy! To doskonały pomysł, zwłaszcza w mocniejszych autach. Jeśli jednak właściciel takiego auta nie będzie umiał się z nią obchodzić, przekładnia ta będzie dla niego prawdziwym przekleństwem. Dlaczego?

Wprawdzie automatyczne skrzynie biegów mają w Polsce coraz więcej zwolenników, jednak wciąż nie brak kierowców alergicznie reagujących na samo wspomnienie o „automacie”. U części z nich jest to efekt złych doświadczeń z samochodami używanymi wyposażonymi w taką właśnie przekładnię, inni z kolei zwyczajnie nie rozumieją specyfiki „automatu” i koniecznych zmian w serwisowaniu oraz eksploatacji tego typu konstrukcji. Jakakolwiek nie byłaby to przyczyna, kończy się na rozpowszechnianiu opinii o tym, jakie to te automatyczne skrzynie biegów są delikatne, nietrwałe i awaryjne. Czy opinie te mają jakiekolwiek uzasadnione? I tak, i nie. Nie mają, bo niektóre „automaty” potrafią swoją żywotnością zawstydzić klasyczne przekładnie manualne, ale mogą mieć, bo jeśli tym samym, znanym z trwałości przekładniom automatycznym, nie zapewnimy odpowiedniego serwisowania i nie będziemy o nie należycie dbać, rozsypią się kompletnie po kilkudziesięciu tysiącach kilometrów. Co więc powinniście robić, aby Wasze „automaty” hulały, jak należy? W jaki sposób zapewnicie im wspominaną długowieczność?

Olej do automatycznej skrzyni biegów VALVOLINE ATF Dexron III/Mercon, 1 litr

Prawidłowy serwis automatycznej skrzyni biegów. Na czym polega i dlaczego jest tak ważny dla tych przekładni?

W branży fitness mówi się, że mięśnie brzucha wypracowuje się przede wszystkim w kuchni. W branży motoryzacyjnej z kolei można usłyszeć, że nad długowiecznością automatycznej skrzyni biegów pracuje się przede wszystkim w warsztacie. O co tu chodzi? Chodzi o olej, a dokładniej o wymianę oleju w przekładni automatycznej.

Nie ważne, co mówią na ten temat producenci samochodów (bo, co ciekawe, zupełnie inne podejście do tematu mają producenci samych przekładni), dilerzy w salonach czy osoby sprzedające auta używane – olej w automatycznych skrzyniach biegów należy wymieniać. Wymieniać należy go bez względu na rodzaj skrzyni, choć faktem jest, że są na rynku i takie „automaty”, w których producent celowo konstrukcyjnie nie przewidział czegoś takiego, jak wymiana oleju. Skrzynia taka ma wyliczony resurs i po przebyciu określonego przebiegu po prostu padnie. Jeśli jednak wymiana oleju w przekładni automatycznej jest konstrukcyjnie możliwa, należy ją BEZWZGLĘDNIE przeprowadzać zgodnie z określonym interwałem. Jaki to interwał?

Interwał wymiany oleju przekładniowego przede wszystkim zależy od producenta. Jeśli producent samochodu milczy na ten temat (bo usunięcie opcji wymiany oleju pozwala mu spełnić rygorystyczne wymogi europejskie dotyczące ograniczeń emisji szkodliwych substancji), sprawdźcie, co mówi o tym producent samej skrzyni. W ostateczności możecie przyjąć wartości ogólne mówiące o wymianie oleju przekładniowego nie rzadziej niż co 60 tys. km. Pamiętajcie również, że niektóre modele skrzyń potrzebują wyraźnie krótszych interwałów wymiany, a także o konieczności wymiany również i filtra oleju przekładniowego.

Olej przekładniowy BIZOL Protect ATF DIII+ 1 litr

Sposoby wymiany oleju w automatycznej skrzy biegów. Na który z nich i kiedy najlepiej się zdecydować?

W jaki sposób taką wymianę oleju w automatycznej skrzyni biegów się wykonuje? Sposoby są dwa, czyli:

1. Wymiana statyczna – wymiana, którą możecie przeprowadzić w swoim garażu czy nawet pod blokiem, polegająca na grawitacyjnym spuszczeniu części zużytego oleju przekładniowego i zastąpieniu go olejem świeżym.
2. Wymiana dynamiczna – w tej wymianie udział bierze specjalna maszyna mająca za zadanie przeczyścić przekładnię automatyczną (do tego używa się odpowiednich płukanek do automatycznych skrzyń biegów), a następnie przetłoczyć zużyty olej i zastąpić go świeżym.

Która opcja wymiany jest lepsza? Zdecydowanie wymiana dynamiczna. Dynamicznie jesteście w stanie wymienić 99% oleju, gdy tymczasem statycznie wymienia się – w zależności od konstrukcji przekładni – zaledwie od 30 do 50 procent. Jeśli jednak chcecie wymieniać olej w automatycznej skrzyni biegów we własnym zakresie, a więc statycznie, powinniście to robić od nowości samochodu co 30 tys. km. Jeśli jest to pierwsza wymiana – np. po zakupie auta używanego – koniecznie powinna być to wymiana dynamiczna.

Olej do przekładni automatycznych SPECOL Hipospec ATF II D, 1 litr

Właściwy olej do właściwej przekładni automatycznej. Czym należy kierować się przy jego wyborze?

Wiecie już, że olej w automatycznej skrzyni biegów nie tylko można, ale wręcz należy wymieniać. Wiecie również, w jaki sposób wymianę taką się przeprowadza. Co jeszcze wiedzieć powinniście? Zapewne przyda się wspomnieć również o tym, że olej do automatycznej skrzyni biegów nie może być pierwszym lepszym smarowidłem. Pamiętajcie, że w nowoczesnym „automacie” temperatura pracy oleju przekracza 100℃. Na płyn ten działają ogromne siły, tak samo, jak na olej silnikowy. Do tego dochodzi kwestia utleniania, czyli jednego z największych wrogów każdego środka smarnego. Przy wyborze nowego oleju przekładniowego kierujcie się więc:

1. Wskazaniami producenta auta lub producenta danej skrzyni biegów
2. Radami uzyskanymi od doświadczonych mechaników i serwisantów.
3. Opiniami specjalistów lub doświadczonych kierowców.

Na oleju do automatycznej skrzyni biegów, dokładnie tak jak na oleju silnikowym, nie wolno oszczędzać. Byłaby to bowiem najbardziej kosztowna oszczędność, jaką właściciel samochodu może zrobić. Oszczędzenie kilkunastu, a niechby nawet i kilkudziesięciu złotych na oleju przekładniowym może się bowiem skończyć potrzebą remontu skrzyni biegów za kilka do kilkudziesięciu tysięcy złotych polskich. Czy naprawdę ktoś jest w stanie zobaczyć w tym jakiś sens?