Przy galopujących cenach benzyny i oleju napędowego, coraz więcej kierowców rozgląda się za gazem. Normą w Polsce jest LPG, ale rozwiązaniem jeszcze tańszym pozostaje gaz CNG. Czym różnią się od siebie oba te paliwa? Jak zachowuje się auto napędzane CNG?

Zdaniem pesymistów samochody z silnikami spalinowymi napędzanymi benzyną, a nawet olejem napędowym, już wkrótce staną się rarytasem dostępnym wyłącznie dla zamożnej elity społeczeństw Europy. Biorąc pod uwagę sytuacje na rynku ropy oraz projekty Unii Europejskiej przewidujące wprowadzanie kolejnych obciążeń finansowych dla właścicieli tychże aut, ta pesymistyczna wizja nie pozostaje samą tylko ponurą fantazją. Świadomi tego kierowcy od lat szukają skutecznych zamienników benzyny i oleju napędowego, sięgając w pierwszej kolejności po gaz. Na rynku mamy do czynienia z „błękitnym paliwem” w trzech jego odmianach, którymi są: LPG, CNG oraz LNG (przy czym LNG i CNG to po prostu dwie różne formy tego samego gazu). Znacznie popularniejszym rozwiązaniem stosowanym w naszych samochodach są instalacje LPG, z drugiej jednak strony to CNG jest najtańszym tego typu paliwem na rynku. Czym jeszcze różnią się od siebie? Który gaz lepiej sprawdza się w samochodach i czy możliwe jest łączenie ich w obrębie jednego pojazdu?

Czym LPG różni się od CNG? I jak do tego wszystkiego ma się gaz LNG?

Wszelkie dyskusje na temat różnic pomiędzy LPG i CNG należy zaczynać od doprecyzowania, z czym tak naprawdę mamy tu do czynienia. Oba rodzaje paliwa są paliwami gazowymi i oba znajdują swoje zastosowanie, jako źródło napędu dla samochodów z silnikami spalinowymi. Ale na tym podobieństwa zdają się kończyć. Dlaczego?

  • LPG jest mieszaniną węglowodorów pochodzenia naftowego. Gaz LPG to połączenie dwóch typów gazu, który towarzyszy ropie naftowej i razem z nią bywa też wydobywany. Gazami tymi są propan i butan, których proporcje w LPG zmieniają się w zależności na przykład od pory roku. LPG w obrocie handlowym jest oferowany i używany w postaci skroplonej. Zmiana stanu skupienia odbywa się już w momencie spalania.
  • CNG to gaz ziemny, o innym składzie i nieco innych właściwościach. CNG jest przede wszystkim gazem o wiele czystszym, mniej obciążającym środowisko naturalne. W motoryzacji CNG jest oferowany i użytkowany w postaci gazowej, wysoko sprężonej. Butle nabijamy gazem sprężonym, a spalanie gazu odbywa się po wcześniejszym rozprężeniu go do wartości 1 bara (z początkowych 200 barów).

I jest też, oczywiście, gaz LNG. LNG to nic innego, jak forma skroplona gazu ziemnego CNG. Gaz ten skrapla się głównie ze względu na transport. Skroplony gaz jest dużo łatwiejszy w transporcie, a do jego skroplenia dochodzi w temperaturze -160℃ (właśnie z tego powodu w samochodach musi być to gaz w formie lotnej, sprężonej). Skroplenie gazu ziemnego daje nam również efekt ogromnej kompresji, ponieważ 1 m3 LNG to aż 600 m3 CNG.

W jaki sposób różnice pomiędzy LPG a CNG przekładają się na konstrukcje instalacji w zasilanych nimi samochodach?

Ponieważ LPG i CNG posiadają w obrocie inne stany skupienia, inna musi być też budowa instalacji samochodowych dostosowanych do korzystania z nich. Instalacja CNG wymaga przede wszystkim dużych, ciężkich (ważących nawet 100 kg) butli wykonywanych techniką bezszwową, które będą w stanie wytrzymać ciśnienie 200 barów. Pod takim samym ciśnieniem gaz ten transportowany jest aż do samego reduktora przed silnikiem, przez co przewody instalacji gazowej w samochodzie zasilanym CNG muszą być również:

  • sztywne,
  • wzmocnione,
  • stalowe.

Zupełnie inaczej wygląda to w przypadku instalacji na gaz LPG, która jest prostsza, lżejsza i o wiele tańsza.

Na którą instalację warto postawić? Czy w samochodach lepiej sprawdza się LPG czy CNG?

Na pytanie o to, czy w samochodzie lepiej sprawdzi się instalacja gazu CNG czy może jednak LPG, odpowiedzieć można jedynie słynnym „to zależy”. Bo też w istocie wpływ na to ma cały szereg czynników i każdy kierowca powinien indywidualnie rozważyć, co będzie dla niego opcją wygodniejsze i bardziej opłacalną. Instalacje CNG są dużo droższe, niż LPG, za to sam gaz CNG jest najtańszym tego typu paliwem na rynku. Jeśli więc jeździcie dużo i często, inwestycja w instalację CNG szybko Wam się zwróci.

Z drugiej jednak strony CNG ma też swoje minusy. Jednym z nich jest fakt, iż CNG zabiera nieco koni mechanicznych z deklarowanej przez producenta mocy silnika. Przykładowo, jeśli producent deklaruje moc jednostki napędowej napędzanej benzyną na poziomie 100 KM, to po przełączeniu na CNG ten sam silnik będzie w stanie wygenerować zaledwie ok. 87 KM. Oznacza to, że auto będzie mniej dynamiczne i zwyczajnie wolniejsze.

Jak wygląda łączenie ze sobą instalacji CNG i LPG w jednym samochodzie? Dlaczego właściciele aut decydują się na podobne rozwiązanie?

Jednymi z podstawowych problemów z CNG jest to, iż niewiele stacji w Polsce oferuje ten typ paliwa, a sam gaz z kolei nie jest szczególnie wydajny. Fiatem Ducato 3.0 CNG Natural Power 136 KM z 2009 roku, z fabryczną instalacją CNG, na pełnym zbiorniku gazu przejedziecie ok. 300 km. Bak na benzynę jest tam jedynie zbiornikiem awaryjnym i ma zaledwie 15 l. pojemności. Do tego samego auta możecie jednak dołożyć (dołożyć, nie wymienić!) instalację LPG ze zbiornikami o pojemności 240 l, co w przeliczeniu daje od 1000 do 1300 km więcej przy zbiornikach zapełnionych w 80%. Jest różnica, prawda? I właśnie dlatego część kierowców decyduje się właśnie na taki manewr, jak dołożenie instalacji LPG do fabrycznego CNG. O ile, rzecz jasna, konstrukcja samochodu na to pozwala.