Rywalizacja pomiędzy właścicielami samochodów trwa. Jednym z jej aspektów jest porównywanie możliwości silników w posiadanych pojazdach. Do określania tychże możliwości używa się zwykle dwóch pojęć: momentu obrotowego oraz mocy. Czy jednak słusznie opisujemy silniki, bazując przede wszystkim na tych dwóch wartościach? Jakie faktycznie znaczenie ma moc oraz moment obrotowy silnika?

Czym jest moment obrotowy silnika? W jaki sposób zmienia się wraz z prędkością obrotową?

Moment obrotowy to nic innego, jak siła pomnożona przez długość ramienia w ruchu obrotowym. Jego wartość opisuje siłę wytwarzaną przez silnik samochodowy, a mierzoną na wale korbowym. W rzeczywistości jednak powinniśmy mówić nie o momencie obrotowym, a o momencie siły – określenie „moment obrotowy” przyjęło się w motoryzacji tak mocno, że obecnie wyparło niemal zupełnie prawidłową wersję. Należy przy tym zauważyć, iż moment siły stał się momentem obrotowym właśnie ze względu na fakt mierzenia siły na wale korbowym, który podczas pracy wykonuje nieustanny obrót wokół własnej osi.

Wartość momentu obrotowego podaje się zawsze w niutonometrach (Nm), czyli w jednostce obliczanej równaniem 1N x 1m. Jak należy rozumieć niutonometry? Zakładając, że promień obrotu wału korbowego silnika w Waszym aucie wynosiłby 1 metr, naciskając na tenże wał z siłą 1 Niutona, otrzymalibyście mement obrotowy wału na poziomie 1 Nm.

Mówiąc o momencie obrotowym, należy również pamiętać o tym, iż jego wartość zmienia się na przestrzeni wykresu uwzględniającego prędkość obrotową. I tak:

  1. Przy niskich prędkościach obrotowych moment obrotowy utrzymuje się na niskim poziomie.
  2. W trakcie wzrostu prędkości obrotów, rośnie również moment obrotowy, osiągając swoją maksymalną, możliwą dla danego silnika wartość.
  3. Po osiągnięciu maksymalnej wartość, przy dalszym wzroście prędkości obrotowej, moment obrotowy zaczyna powoli spadać.

Moment obrotowy, a moc

W chwili, w której moment obrotowy osiąga swoją maksymalną wartość, mamy do czynienia z obrotami najwyższej sprawności jednostki napędowej.

Czym jest moc silnika? Jak można ją obliczyć i czym różni się moc samego silnika od mocy samochodu?

W najprostszym i najkrótszym ujęciu moc silnika możemy określić jako wielkość momentu obrotowego pomnożoną przez prędkość obrotową. Z definicji tej wynika równanie pozwalające określić dokładnie moc każdego sinika. Równanie to należy przeprowadzić według następującego wzoru:

Jak obliczyć moc silnika

Podstawiając pod ten wzór wartość momentu obrotowego osiąganego przez silnik Waszego auta oraz jego prędkość obrotową, otrzymacie moc silnika w kilowatach (KW). Moc tę możecie z kolei zamienić w dobrze znane wszystkim fanom motoryzacji konie mechaniczne (KM), poprzez następujące działanie:

1KW=1,36KM

Ale uwaga! Wykonując tego typu obliczenia, musicie pamiętać, że moc silnika a moc samochodu to dwie różne wartości. Dlaczego?

Obliczenie mocy silnika pozwoli Wam określić, jaką moc posiada sama jednostka napędowa, nie obciążona żadnymi innymi podzespołami. Gdybyście jednak zabrali Wasze auto na hamownię lub po prostu spojrzeli w jego instrukcję obsługi, okazałoby się, że moc samochodu jest niższa niż moc silnika. Na jej obniżenie wpływają wszystkie kolejne układy napędzane przez silnik i odbierające mu przez to część jego faktycznego potencjału.

Czy ważniejsza jest moc, czy moment obrotowy silnika? Na którą z tych wartości powinniście zwracać uwagę?

W środowisku kierowców i ekspertów motoryzacji nie ma zgody co do tego, którą wartość należy uznać za wiodącą. Można spotkać się z opiniami, iż najważniejszym parametrem określającym charakterystykę silnika jest moment obrotowy, ale nie jako jego wartość maksymalna, lecz jego przebieg w całym zakresie obrotów. Bardzo ciekawie na ten temat wypowiedział się swojego czasu Krzysztof Hołowczyc, który w kwestii wyższości mocy lub momentu obrotowego postawił zdecydowanie na… równowagę. Zdaniem naszego mistrza najlepszym rozwiązaniem jest wybór samochodu, którego moment obrotowy oraz moc znajdują się na porównywalnym poziomie, z lekką przewagą mocy. Samochody o wysokim momencie obrotowym, ale niskiej mocy, doskonale sprawdzają się jako pojazdy transportowe, a z kolei auta o wysokiej mocy i niskim momencie obrotowym odznaczają się dużą dynamiką. Jednak dopiero połączeniu obu tych wartości na poziomie względnej równowagi daje efekt auta mocnego i dynamicznego jednocześnie.