Czynnik chłodniczy stanowi podstawę pracy każdej klimatyzacji samochodowej. W kolejnych latach czynniki te zmieniały się wraz z wymogami dotyczącymi ochrony środowiska, nie zawsze uwzględniając przy tym preferencje samych kierowców. Jak wygląda to obecnie? Jakiego rodzaju czynniki chłodnicze są powszechnie stosowane i czym się od siebie różnią? Jak dużym problemem są obecnie ziębniki pochodzące z nielegalnych źródeł?

Rodzaje czynników chłodniczych stosowanych w klimatyzacji samochodowej i nie tylko. Jak wyglądała ich ewolucja?

Podchodząc do zagadnienia od strony naukowej, należałoby zdefiniować czynnik chłodniczy jako płyn roboczy wykazujący właściwości termodynamiczne i uczestniczący w procesie wymiany ciepła. Mówiąc wprost, czynnik chłodniczy – zwany przez profesjonalistów również ziębnikiem – stosowany jest w klimatyzacji w procesie naprzemiennego odbierania i oddawania ciepła. Proces ten pozwala ochładzać powietrze wdmuchiwane do kabiny samochodu i tym samym obniżać temperaturę w aucie. Intensywność tego chłodzenia zależy w głównej mierze od możliwości układu oraz życzenia kierowcy.

Klimatyzacje jako takie stosowane są od dawna. Nieco krócej w samochodach, choć i tu ich historia jest całkiem spora. Przez lata wypróbowano wiele różnych czynników chłodniczych różniących się od siebie pod wieloma względami.

Grupa czynników Rodzaje czynników ODP Potencjał niszczenia warstwy ozonowej
CFC R-11, R-12, R-13, R-114, R-502, R-503 wysoki
HCFC R-22, R-123, R-124, R-401A, R-403B, R-408A niższy niż w przypadku CFC
HFC/HC/NH3 R-23, R-32, R-134a, R-152a, R-290, R-407c, R-407f, R-410A, R-600a zerowy
HFO R-1234yf, R-1234ze, R-448A, R-449A, R-450A, R-452A, R-513A zerowy

Źródło: https://wentylacja.com.pl/news/czynniki-chlodnicze-i-ich-rodzaje-67431.html

Czynniki chłodzące wypełniające klimatyzację samochodową zmieniały się wraz ze zmianą podejścia do kwestii ochrony przyrody. Stosowane kiedyś czynniki R-12 i R-123 zastąpiono najpierw ziębnikiem o nazwie kodowej R-134a, a od 3 lat, zgodnie z wytycznymi UE, domyślnym czynnikiem chłodniczym dla klimatyzacji samochodowych jest R-1234yf. Podstawową różnicą pomiędzy tymi ziębnikami jest ich potencjał niszczenia warstwy ozonowej, ale nie tylko. Czym jeszcze różnią się od siebie najpopularniejsze obecnie czynniki chłodnicze?

Właściwości poszczególnych czynników chłodniczych używanych w samochodach. Czym charakteryzują się ich poszczególne rodzaje?

Wśród czynników chłodniczych stosowanych obecnie w pojazdach samochodowych należy wyróżnić trzy najpopularniejsze. Są to:

  1. R-134a – jego pełna nazwa to tak naprawdę 1,1,1,2-Tetrafluoroetan. Czynnik ten stosowany był powszechnie jako podstawowy ziębnik w samochodach wyprodukowanych przed rokiem 2017. Ponieważ jest związkiem grupy halogenków alkilowych (tzw. freonów) – fluoropochodnej etanu, jego oddziaływanie na powłokę ozonową uznano za nieakceptowalne. Jako gaz o wysokim potencjale tworzenia efektu cieplarnianego (jego wartość GWP wynosi 1300), został wycofany z użycia dla aut produkowanych po 2017 roku. W praktyce ciągle jest używany przez miliony posiadaczy starszych modeli aut.
  2. R-1234yf – a właściwie 2,3,3,3-tetrafluoropropen, to stosunkowo nowy czynnik chłodniczy, którego obowiązek stosowania wprowadzono dla wszystkich samochodów wyprodukowanych po 2017 roku i sprzedawanych w krajach związkowych Unii Europejskiej. Wprowadzenie tego obowiązku podyktowane było – przynajmniej oficjalnie – jego minimalną szkodliwością dla środowiska (jego GWP wynosi 4, czyli jest aż 357 razy mniejsze niż czynnika R-123a), choć ogromne kontrowersje wśród kierowców wzbudza fakt, iż jest on jednocześnie wielokrotnie droższy niż poprzedni ziębnik.
  3. R-744 – jest to ciekawa alternatywa dla pozostałych dwóch czynników chłodniczych, stosowana szczególnie chętnie przez Mercedesa. Czynnik ten to nic innego jak dwutlenek węgla (CO2), który w Mercedesach zastąpił w 2017 roku zalecany przez UE czynnik R-1234yf.

W ostatnich latach największym problemem na rynku czynników chłodniczych do samochodów stała się jednak nie ich różnorodność, a napływ ogromnych ilości ziębników niepewnego pochodzenia. Szacuje się, że obecnie nawet 40% czynnika chłodniczego R-123a stosowanego w Polsce to czynnik pochodzący z nielegalnych źródeł, podrobiony i o nieznanym bliżej składzie. Pamiętajcie o tym, udając się do swojego serwisu na przegląd klimatyzacji i uzupełnienie niedoborów ziębnika!