Silniczki krokowe biegu jałowego

Silnik regulacji prędkości obrotowej biegu jałowego, zwany potocznie silnikiem krokowym, jest bardzo istotnym elementem osprzętu silnika w samochodach wyposażonych w jednostkę napędową ZI oraz wtryskiem paliwa. To właśnie ten podzespół jest odpowiedzialny za utrzymanie stałej prędkości obrotowej biegu jałowego oraz podczas wysprzęglania.

Użytkownicy zwykle nie są świadomi tego, co znajduje się pod maską ich samochodu i jak wiele ciekawych mechanizmów umożliwia poprawną pracę między innymi silnika spalinowego. Doskonałym przykładem niedocenionego, zapomnianego elementu jest bardzo ważny silnik krokowy biegu jałowego. 

Co to jest silniczek krokowy?

Silniczek regulacji biegu jałowego, to element zamontowany w okolicy przepustnicy silnika benzynowego. Podstawowym zadaniem silniczka krokowego jest odpowiednie dozowanie ilości powietrza trafiającego do kolektora dolotowego silnika. Dozowanie ilości powietrza trafiającego do kolektora dolotowego silnika zachodzi podczas gdy pedał gazu jest całkowicie zwolniony. Od sprawności silniczka krokowego zależy poprawne uruchamianie się silnika, utrzymywanie przez niego prawidłowych obrotów biegu jałowego i właściwa, stabilna praca całego układu. 

Pozwala on także na łatwiejsze ponowne odpalenie silnika. W końcu nawet doświadczonym użytkownikom zdarzyło się kiedyś zgasić samochód podczas nieuważnego ruszenia. Silnik krokowy ma wówczas zamkniętą przepustnicę, co zapewnia utrzymanie obrotów zaraz po rozruchu. 

Jak pracuje silnik krokowy?

Należyte sterowanie dopływem powietrza na przepustnicy sprawia, że obroty silnika nie spadają w żadnym momencie jego pracy poniżej minimalnych – dzięki temu silnik nie ma tendencji do gaśnięcia. Przykładem takiego działania może być sytuacja w której użytkownik dojeżdża do świateł na wysokim biegu. To właśnie silnik krokowy przeciwdziała zgaśnięciu auta. Taka metoda nie jest do końca ekonomiczna i dlatego specjaliści od ekojazdy zalecają hamowanie biegami. 

Podczas normalnej jazdy silnik krokowy nie może w niczym przeszkadzać, dlatego jego położenie jest praktycznie ciągle to samo i się nie zmienia. Ważne jest, by silniczek krokowy był korygowany zależnie od temperatury silnika. Jego działanie polega w głównej mierze na mikrometrycznych ruchach, które zapewniają przepustnicy odchylenie w obie strony, ustalając jej położenie. Sterowanie odbywa się elektronicznie na podstawie liczby impulsów, które silniczek uzyska z elektronicznego modułu sterującego. Sam silniczek zamontowany jest zazwyczaj tuż obok przepustnicy i w standardowym zastosowaniu jest odpowiedzialny za wysuwanie przepustnicy. 

Rodzaje silników krokowych

Istnieją trzy podstawowe typy silników krokowych, które są zróżnicowane pod względem budowy:

• silnik z magnesem trwałym,
• silnik o zmiennej reluktancji,
• silnik hybrydowy.

Specjaliści wyróżniają także silniki bipolarne, które posiadają cztery wprowadzenia i unipolarne z pięcioma lub sześcioma wprowadzeniami. 

Wymiana i naprawa silniczka krokowego

Uszkodzony silniczek krokowy może prowadzić do gaśnięcia silnika po zwolnieniu pedału gazu. Błędne działanie tego podzespołu można ustalić w dość prosty sposób – należy podłączyć skaner diagnostyczny i odczytać zebrane w pamięci sterownika silnika kodów błędów; konieczne będzie odłączenie jego gniazda od wtyczki instalacji elektrycznej samochodu, a następnie odkręcenie korpusu od obudowy przepustnicy. W to miejsce montowany jest i podłączany nowy silniczek krokowy. Na szczęście wymiana silniczka krokowego to zazwyczaj niewielki wydatek. 

Gdy mamy problemy z utrzymaniem właściwych obrotów przez silnik, dobrze jest w pierwszej kolejności zająć się właśnie regulatorem obrotów biegu jałowego. Z łatwością można odnaleźć go w pobliżu przepustnicy. W takim przypadku rzadko konieczna jest wymiana – wystarczy tylko prawidłowe wyczyszczenie układu. W momencie rozebrania silnika krokowego, należy oczyścić grzybek z zanieczyszczeń. Podczas eksploatacji powstaje na nim wiele nalotów, które znacznie utrudnią prawidłową pracę mechanizmu. Dodatkowo trzeba koniecznie przesmarować cały układ. 

O czym należy pamiętać?

Po wymianie silniczka krokowego koniecznością może okazać się przeprowadzenie procedury adaptacyjnej silniczka z wykorzystaniem wcześniej wspomnianego skanera diagnostycznego. W niektórych modelach samochodów proces ten przebiega automatycznie po przejechaniu kilku kilometrów z nowo zamontowanym silniczkiem krokowym. Na koniec naprawy należy znów użyć komputera diagnostycznego i skasować błędy zapamiętane przez komputer – to błędy związane z niesprawnością starego układu, który właśnie został wymieniony.