Zmiana w systemie opłat elektronicznych za przejazd po drogach płatnych. Na co muszą być gotowi kierowcy aut osobowych?

Przejście z systemu viaTOLL na e-TOLL to tak naprawdę dopiero początek zmian, jakich możemy spodziewać się w kolejnych latach. Z czym jednak zetkniemy się już teraz? Jak działa e-TOLL i kto oraz od kiedy zostanie nim objęty?

Autostrady i drogi płatne to obecnie integralny element krajobrazu nie tylko w Polsce, ale w całej Europie. I choć drogi płatne z reguły pozwalają nam przemieszczać się w szybkim tempie, w komfortowy sposób, to korzystanie z nich ma też pewne wady. Wadą oczywistą jest tu fakt istnienia samej opłaty. Na jakiekolwiek ułatwienia w tym akurat względzie nie mamy jednak co liczyć. Wadą mniej oczywistą jest za to sam sposób uiszczania tychże opłat. Sposób tradycyjny, a więc opłata pobierana na bramkach, to przyczynek do blokowania się ruchu i tworzenia niemałych korków. Obowiązujący w ostatnich latach system viaTOLL miał ten problem rozwiązać. Jego funkcjonowanie umożliwiało przejazd w trybie „free flow”, bez zatrzymywania się na bramkach. Opłata pobierana była automatycznie. Jednak system viaTOLL miał też swoje ograniczenia, które zaczęły mocno ciążyć zarówno jego operatorom, jak i uczestnikom. Właśnie dlatego w Polsce już ponad rok temu postanowiliśmy przejść na system e-TOLL, co w październiku tego (2021) roku, stało się faktem. Co to oznacza dla kierowców?

Od kiedy obowiązuje system e-TOLL? W jaki sposób jego wprowadzenie zmieniło system opłat w stosunku do rozwiązań znanych z viaTOLL?

System e-TOLL zaczął być wprowadzany jeszcze w maju tego roku i początkowo obowiązywać miał od czerwca. Bardzo szybko okazało się jednak, że termin ten jest niemożliwy do zrealizowania. Sami kierowcy z grupy najbardziej zainteresowanych bardzo ostrożnie podchodzili do nowego rozwiązania i w ciągu pierwszego miesiąca zarejestrowało ich się w nowym systemie zaledwie kilkanaście tysięcy.

Tą najbardziej zainteresowaną grupą kierowców stanowili, rzecz jasna, kierujący pojazdami o DMC (dopuszczalnej masie całkowitej) przekraczającej 3,5 t, czyli przede wszystkim kierowcy ciężarówek. To oni, jako pierwsi, mieli obowiązek dołączenia do systemu e-TOLL, który po kolejnych przesunięciach został wdrożony ostatecznie z dniem 1 października 2021 roku. Dzień ten stanowił również datę graniczna dla działania systemu viaTOLL, również gdy chodzi o opłaty za przejazd samochodów o DMC poniżej 3,5 tony. Co zmieniło się w pracy kierowców ciężarówek od tamtej pory?

Nowy system to nowy sposób rejestracji, wnoszenia opłat, nowe kary za ich unikanie i cała masa mniejszych lub większych modyfikacji natury administracyjnej. Najważniejszą zmianą, jaką przyniósł system e-TOLL, jest jednak rezygnacja z urządzeń wykorzystywanych przez viaTOLL na rzecz nowych. Co to za urządzenia?

System e-TOLL do prawidłowego funkcjonowania wymaga urządzenia rejestrującego położenie pojazdu i umożliwiającego naliczanie oraz pobierani opłat. Kierowcy rejestrujący się w e-TOLL mają tu 3 możliwości, którymi są:

1. Urządzenie OBU – nazwa pochodzi od ang. On-Board Unit – jest to dość proste urządzenie, które musi być podłączane do gniazda zapalniczki. Bez tego nie będzie działało i nie spełni swojego zadania.
2. Urządzenie ZSL – nazwa pochodzi od tym razem polskiego określenia „Zewnętrzny System Lokalizacyjny” – urządzenia ZSL montowane są na stałe w samochodach i działają bez potrzeby ich dodatkowego podpinania czy uruchamiania.
3. Aplikacja e-TOLL – aplikacja ściągana jest na telefon przez kierowcę, gdzie służy zarówno do lokalizowania samochodu, jak i do pobierania opłat za przejazd.

Koniec z viaTOLL to koniec z systemem opartym na doskonale wszystkim kierowcom znanych bramownicach. Od 1 grudnia znajdujące się przy drogach bramownice mają być stopniowo demontowane.

Od kiedy system e-TOLL zacznie obowiązywać kierowców aut osobowych i motocyklistów? W jaki sposób będą oni mogli uiszczać opłaty za przejazd?

1 października 2021 roku to moment całkowitego przejścia z systemu viaTOLL na e-TOLL, ale wyłącznie dla kierowców aut ciężarowych lub raczej samochodów o DMC powyżej 3,5 t. Kierowcy aut osobowych czy motocykli z przechodzeniem na e-TOLL mogą zaczekać do 30 listopada tego roku. Dokładnie 1 grudnia 2021 roku system e-TOOL obejmie również ich, jako kierowców pojazdów lekkich. 1 grudnia to również data wyłączenia manualnego systemu pobierania opłat na autostradach państwowych. Od tego dnia przejazd na tych odcinkach dróg ma odbywać się całkowicie w trybie „free flow”, a więc bez zatrzymywania się na bramkach.

Kierowcy samochodów osobowych oraz motocykliści, którzy nie zdecydują się na korzystanie z systemu e-TOLL PL, a będą chcieli poruszać się państwowymi autostradami, będą mogli wnieść opłatę za przejazd za pomocą biletu autostradowego (e-biletu). Rzecz jasna ci kierowcy aut osobowych, którzy wybiorą przystąpienie do systemu e-TOLL, z pewnością postawią na trzecią z opisywanych przez nas możliwości, czyli aplikację. Musicie jednak pamiętać, że aplikacja ta nie cieszy się, jak dotąd, zbyt dobrymi opiniami i wielu kierowców ciężarówek zgłasza poważne zastrzeżenia wobec jej pierwszych wersji. Pozostaje jednak mieć nadzieję, że już od grudnia przynajmniej najpoważniejsze z nich zostaną uwzględnione podczas nanoszenia kolejnych poprawek.