Czasy, w których każdą jedną śrubę w aucie dokręcało się zwykłym kluczem płaskim lub nasadowym już dawno odeszły w niepamięć. Współczesne samochody wymagają znacznie dokładniejszego i delikatniejszego podejścia do tej czynności. Właśnie dlatego tak bardzo na znaczeniu zyskały ostatnio klucze dynamometryczne – zarówno te zwykłe, jak i elektroniczne.
Czym jest i czemu służy klucz dynamometryczny?
Klucz dynamometryczny to jedno z tych narzędzi, bez którego żaden profesjonalny czy choćby tylko półprofesjonalny warsztat nie ma prawa funkcjonować. Z czysto technicznego punktu widzenia można uznać go za rozwinięcie (bardziej zaawansowaną formę) doskonale już wszystkim znanej „grzechotki”, która z kolei jest po prostu bardziej zaawansowaną wersją tradycyjnego klucza nasadowego.
Klucz dynamometryczny pełni dokładnie tę samą rolę co wspomniane wyżej klucze, z tym wyjątkiem, że jego konstrukcja oraz specjalny mechanizm pozwalają dokręcać śruby ze ściśle określoną siłą. Możliwe jest więc ustawienie – w zależności od rodzaju klucza i zaawansowania mechanizmu będzie to ustawienie mniej lub bardziej dokładne – konkretnej siły, z jaką wybrana śruba ma zostać dokręcona, dzięki czemu będziecie mieli pewność, że:
- śruba nie będzie dokręcona zbyt słabo – grozi to samoistnym poluzowaniem i odkręceniem na skutek np. ciągłych wibracji;
- nie dojdzie do przekręcenie czy nawet zerwania gwintu w skutek użycia zbyt dużej siły.
Dzięki kluczom dynamometrycznym zasada „siła razy ramię” odchodzi w zapomnienie, a jej miejsce zajmuje precyzja i bezpieczeństwo.
Kto i kiedy powinien używać klucza dynamometrycznego?
Klucze dynamometryczne to przede wszystkim obowiązkowe wyposażenie każdego mechanika. W profesjonalnym warsztacie powinno być kilka takich narzędzi, przy czym w warsztacie specjalistycznym muszą być to klucze najbardziej technicznie zaawansowane. Jednak coraz częściej klucze dynamometryczne trafiają również do rąk pasjonatów motoryzacji czy nawet zwykłych, przeciętnych kierowców. Dlaczego?
Każdy, kto lubi sam przeprowadzać podstawowe naprawy czy wymiany części w sowim aucie – wyjaśnia ekspert naszego sklepu iParts.pl – dobrze wie, iż coraz częściej producenci aut podają dokładne wartości, z jakimi mają zostać dokręcone śruby mocujące poszczególne elementy. Obecnie jest to już tak powszechne zjawisko, że praktycznie nie sposób nie natknąć się na tego typu wytyczne nawet przy podstawowych czynnościach związanych z konserwacją auta. Wynika to nie z chęci utrudnienia życia właścicielom nowoczesnych samochodów, ale z faktu, że współczesna motoryzacja osiągnęła znacznie wyższy niż kiedyś poziom precyzji. Obecnie wszystko musi być wyliczone co do niutonometra (Nm), a bez dobrego klucza dynamometrycznego zastosowanie się do tego typu wyliczeń jest zwyczajnie niemożliwe.
Jakie są rodzaje kluczy dynamometrycznych?
Dostępne na rynku klucze dynamometryczne możemy podzielić na dwa główne rodzaje:
- Klucze dynamometryczne nastawne (czasem nazywane również klikowymi ze względu na sposób powiadamiania o osiągniętej sile dokręcenia).
- Elektroniczne klucze dynamometryczne.
Klasyczne klucze dynamometryczne – np. klucz dynamometryczny 1/2" 42-210 Nm K2 – są znacznie tańsze i prostsze w obsłudze, jednak precyzja ich nastawy jest do pewnego stopnia ograniczona. Posługiwanie się nimi wymaga pewnej wprawy, a od początkujących mechaników ostrożności.
Jeśli chodzi o klucze elektroniczne, to są to narzędzia znacznie bardziej zaawansowane, a przez to i droższe. Wyróżniają się za to bardzo dużą precyzją nastawy i bezpieczeństwem użycia.
Jak poprawnie używać kluczy dynamometrycznych?
Obsługa klucza dynamometrycznego jest wyjątkowo nieskomplikowana. Bez względu na to, czy macie do czynienia z kluczem klasycznym, czy elektronicznym, wystarczy tylko:
- prawidłowo ustawić pożądaną moc dokręcania,
- założyć nasadkę,
- przyłożyć klucz do śruby,
- dokręcać śrubę aż do momentu, w którym zadana siła zostanie osiągnięta.
O tym, że dokręciliście śrubę odpowiednio mocno, poinformuje Was głośne kliknięcie (to w kluczach nastawnych) lub ciągły sygnał dźwiękowy (w kluczach elektronicznych). I to wszystko.
Na co dzień podchodzę do motoryzacji w sposób współczesny, może nawet nowoczesny. Staram się łączyć praktykę z teorią, bo wiem, że warto wiedzieć nie tylko, jak coś działa, ale i czemu to w ogóle ma służyć. Pod kilkoma względami jestem jednak absolutnym tradycjonalistą. Tradycyjnie podkreślam znaczenie regularnych przeglądów i wymian części lub płynów eksploatacyjnych. I tłumaczę, że przeciętnego kierowcy nie stać na oszczędzanie w którymkolwiek z tyc...
