Czy czeka nas przymus jazdy na jednym komplecie opon aż do ich granicznego zużycia? Z czym wiąże się niedawne wejście w życie regulacji R117-04?

Kiedyś jedynymi przepisami, jakie interesowały kierowców, były przepisy o ruchu drogowym. Dzisiaj coraz częściej musimy interesować się również regulacjami wchodzącymi w życie na najwyższym, międzynarodowym szczeblu. Wszystko przez to, że regulacje te wpływają wprost na to, czym i jak jeździmy, co potwierdza tylko przypadek regulacji R117-04. O czym są jej przepisy? Co i dlaczego zmienią w branży motoryzacyjnej?

Czym jest regulacja R117-04? Czego dotyczą jej przepisy?

Obowiązująca od 1 lipca 2024 roku regulacja R117-04 to spory krok w kierunku zmian dotyczących opon samochodowych – tak samo nowych, jak i używanych. Ta prosta i przez wielu pominięta zmiana w przepisach Komitetu Ekonomicznego ds. Transportu ONZ (UN/ECE), uchwalona przez Unię Europejską i wprowadzona w życie 1 lipca 2024 roku,  w teorii jest jedynie wskazaniem kierunku, w którym ma zmierzać produkcja i eksploatacja opon samochodowych. W praktyce jest to zapowiedź realnych zmian, które odczuje zapewne każdy kierowca. Jakiego typu są to zmiany?

Zasadniczym celem regulacji R117-04 jest wydłużenie żywotności opon samochodowych, bez znaczącej utraty ich efektywności. Tworzone według niej opony mają na poziomie swojego granicznego, dopuszczanego prawem zużycia (1,6 mm), utrzymywać przyczepność na poziomie co najmniej 80% przyczepności opon fabrycznie nowych. Wprowadzenie m.in. tzw. testów mokrego hamowania dla opon zużytych do 1,6 mm ma właśnie na celu zapewnienie, że pojazdy wyposażone w takie opony będą mogły bezpiecznie poruszać się po drodze.

O czym mówi regulacja R117-04? Jaki jest jej faktyczny cel?

Regulacja R117-04 nakłada na producentów opon obowiązek zapewnienia, że opony zużyte do głębokości bieżnika 1,6 mm będą wciąż zachowywały właściwości zbliżone w zakresie przyczepności na mokrej nawierzchni, do tego, co oferują nam teraz wyłącznie opony nowe. W jej treści mówi się więc o takich wymaganiach, jak:

• testy hamowania na mokrej nawierzchni – wszystkie opony muszą przejść testy hamowania na mokrej nawierzchni przy ich granicznym zużyciu;
• wysoka efektywność zużytego bieżnika – zgodnie z tą regulacją, opony o bieżniku na poziome 1,6 mm muszą być w pełni zdatne do użytku, spełniając wysokie standardy bezpieczeństwa nawet na tym poziomie zużycia.

W jakim celu powstała ta regulacja? Czy chodzi wyłącznie o nasze bezpieczeństwo? Niestety, wygląda na to, że nie bezpieczeństwo było celem wprowadzających tę regulację urzędników. Z samej jej treści oraz jej interpretacji wynika, że celem regulacji R117-04 jest zmniejszenie liczby używanych opon, co ma przełożyć się na niższe zużycie materiałów, redukcję odpadów oraz zmniejszoną emisję CO2.

W jaki sposób regulacja R117-04 przełoży się na rynek motoryzacyjny w Polsce i na świecie?

Omawiana regulacja w zasadzie nie jest skierowana bezpośrednio do kierowców, ale do producentów opon samochodowych. Nie wiąże się z nią zatem żaden nakaz czy obowiązek, nie ma w niej nic o tym, że będziemy musieli teraz wszyscy jeździć na jednym komplecie opon aż do osiągnięcia granicznego poziomu bieżnika. Tu nadal wciąż jeszcze wszystko zależy wyłącznie od nas samych. Wciąż to my decydujemy, jakie opony nas interesują i kiedy chcemy je wymienić na nowe. Eksperci nie mają jednak wątpliwości co do tego, że skierowanie regulacji R117-04 do producentów przełoży się na sam rynek i dostępność opon samochodowych również w Polsce. Dlaczego?

Konieczność dostosowania się do zaleceń omawianej regulacji oznaczać będzie dla producentów zmiany w produkcji praktycznie każdego modelu opony. Część z nich, zwłaszcza ci najwięksi, do zmian tych przygotowują się od kilku lat, stąd mamy już na rynku opony – np. Michelin Pilot Alpin 5 – tworzone według tych nowych zasad. Pozostałe jednak dopiero będą musiały się do tych zasad przystosować. W jaki sposób? Przede wszystkim poprzez zmianę technologii. I, niestety, będzie to zmiana kosztowna, ponieważ tylko te najnowsze technologie są w stanie zapewnić oponie wysoką efektywność przy skrajnym zużyciu bieżnika. Czeka nas więc zapewne kolejny wzrost cen, choć w zamian dostaniemy też wyższą jakość. Niestety, nie każdy na tej zmianie zyska.

Kto zyska, a kto straci na regulacji R117-04? Co przyniosą nam jej wytyczne?

Jeśli chodzi o zyski z regulacji R117-04, to dla kierowców jej wprowadzenie oznacza wydłużenie żywotności opon i zapewnienie o ich wydajności aż do minimalnej głębokości bieżnika. W ten sposób możemy zaoszczędzić na częstszej wymianie opon, zmniejszając koszty eksploatacji pojazdu. Zyskiem dla producentów może być wzrost ich konkurencyjności. Niestety, nie dla wszystkich. Już dziś spekuluje się, że najbardziej stracą na tym wszystkim:

• producenci opon niższej jakości – regulacja R117-04 to bicz na cały segment opon budżetowych, które nie będą w stanie dostosować się do nowych norm. Ich producenci mogą stracić rynek, zwłaszcza jeśli ich produkty nie przejdą testów bezpieczeństwa przy głębokości 1,6 mm;
• usługi wulkanizacyjne – rzadsza wymiana opon może wpłynąć również na branżę usług wulkanizacyjnych. Jeśli opony faktycznie będą użytkowane przez dłuższy czas, spadnie zapotrzebowanie na ich wymianę.

A czy na nowej regulacji mogą stracić również kierowcy? Jak najbardziej. Każda regulacja prowadząca do zawężenia oferty i zwiększenia kosztów produkcji, oznacza przede wszystkim wzrost cen. Fakt, że wraz z tym pójdzie w górę jakość opon, ale czy faktycznie każdy z nas jest gotowy jeździć na oponach zimowych z bieżnikiem na poziomie 2 i mniej milimetrów?

FAQ

W jaki sposób regulacja R117-04 wpłynie na ceny opon?

Regulacja R117-04 wymaga, aby opony zachowały swoje właściwości nawet przy minimalnej głębokości bieżnika 1,6 mm, co oznacza, że ich producenci będą musieli inwestować w technologie zapewniające wyższą jakość ogumienia. W efekcie może to skutkować wzrostem cen opon, ponieważ ich produkcja stanie się bardziej kosztowna.

Jakie korzyści wynikają z wydłużenia żywotności opon?

Wydłużenie żywotności opon, zgodnie z regulacją R117-04, ma mieć pozytywny wpływ zarówno na nasze bezpieczeństwo, jak i na środowisko. Opony zachowujące swoje właściwości do głębokości bieżnika 1,6 mm, zmniejszą liczbę przedwczesnych wymian, co powinno przełożyć się na mniejszą ilość odpadów.

Czy konieczne będzie dostosowanie sposobu użytkowania opon do nowej regulacji?

Choć regulacja R117-04 wprowadza nowe wymagania dotyczące wydajności opon, nie oznacza to wcale konieczności zmian w ich eksploatacji. Ważne jest jednak, aby kierowcy regularnie sprawdzali stan opon i wymieniali je, gdy głębokość ich bieżnika zbliży się do wartości, którą uznają za graniczną. Przepisy prawa mówią o głębokości bieżnika na poziome 1,6 mm, jednak powyżej tej wartości to wciąż od każdego z nas zależy, kiedy używane opony uznamy za niezdatne do dalszej jazdy.